بررسی علمی صفات روان پریشی و پرخاشگری جنسی نشان می دهد که ابعاد مختلف شخصیت نظیر پستی و عدم بازداری، نقش کلیدی در بروز رفتارهای خشونت آمیز جنسی ایفا می کنند، در حالی که برخی ویژگی ها مانند جسارت ممکن است تاثیری متفاوت در این زمینه داشته باشند.
تحقیقات جدیدی که در مجله شخصیت (Journal of Personality) منتشر شده، نگاهی جامع به رابطه بین روان آزاری و پرخاشگری جنسی انداخته. این مطالعه به بررسی عمیق صفات روان پریشی و پرخاشگری جنسی می پردازد. محققان با جمع آوری داده ها از بیش از صد نمونه مجزا، به این نتیجه رسیدن که با وجود اینکه روان آزاری به طور کلی با رفتار پرخاشگرانه جنسی مرتبطه، اما این پیوند بسته به نوع خاص پرخاشگری و ویژگی های شخصیتی درگیر، متفاوته. این یافته ها کمک می کنن تا مشخص بشه کدوم جنبه های شخصیت روان آزار در رابطه با خشونت جنسی خطرناک تر هستن.
دلیل انجام این تحلیل بزرگ، تاثیرات جدی پرخاشگری جنسی بر جامعه ست. این اصطلاح طیف گسترده ای از فعالیت های جنسی بدون رضایت، از جمله استفاده از نیروی بدنی، اجبار و فریب زبانی رو شامل می شه. ادبیات علمی قبلی هم پیوندی بین روان آزاری و رفتار ضداجتماعی برقرار کرده بود.
با این حال، خلاصه های قبلی از داده ها بیشتر روی این موضوع تمرکز داشتن که آیا مجرمان جنسی بعد از آزادی از زندان دوباره مرتکب جرم می شن یا نه. در واقع یه شکافی در درک رابطه بنیادی بین روان آزاری و پرخاشگری جنسی در گروه های مختلف وجود داشت، مثل اعضای جامعه یا دانشجوها، نه فقط مجرمانی که محکوم شدن.
تحلیل عمیق صفات روان پریشی و پرخاشگری جنسی
علاوه بر این، محققان سعی کردن روان آزاری رو نه به عنوان یه بلوک واحد از ویژگی های منفی، بلکه به عنوان یک ساختار شخصیتی ظریف درک کنن. اونا برای این کار از مدل سه گانه روان آزاری استفاده کردن. این مدل، روان آزاری رو به سه جزء متمایز تقسیم می کنه: جسارت، پستی و عدم بازداری.
جسارت شامل تسلط اجتماعی، تاب آوری عاطفی و ماجراجویی می شه. پستی شامل بی رحمی و نبود همدلیه. عدم بازداری هم به تکانشگری و نبود کنترل روی رفتار اشاره داره. محققان می خواستن ببینن این ابعاد خاص چطور با اشکال مختلف خشونت جنسی مثل تجاوز، آزار جنسی کودکان و مزاحمت جنسی در ارتباط هستن.
برای انجام این تحقیق، تیم تحقیقاتی یک متاآنالیز (فرا-تحلیل) انجام دادن. این یه روش آماریه که نتایج چندین مطالعه مستقل رو با هم ترکیب می کنه تا الگوهای گسترده تری رو که ممکنه یه مطالعه به تنهایی از دست بده، شناسایی کنه. اونا یه جستجوی سیستماتیک در پایگاه های داده برای مطالعات منتشر شده بین سال های 1980 (1358) تا اوایل 2023 (1401) انجام دادن.
برای اینکه یه مطالعه وارد این بررسی بشه، باید شرکت کنندگان بزرگسال رو در بر می گرفت و هم روان آزاری و هم پرخاشگری جنسی رو اندازه گیری می کرد. تحلیل نهایی شامل 117 نمونه مستقل از 95 مطالعه بود که در مجموع 41,009 نفر در اون شرکت داشتن. نمونه ها متنوع بودن و شامل گروه های قانونی مثل زندانی ها و همچنین دانشجویان و اعضای عادی جامعه می شدن.
یکی از چالش های اصلی محققان این بود که همه مطالعات از یه پرسشنامه یکسان برای سنجش روان آزاری استفاده نکرده بودن. بعضی ها از چک لیست معروف روان آزاری استفاده کرده بودن، در حالی که بقیه سراغ نظرسنجی های خودگزارشی رفته بودن. برای حل این مشکل، تیم از یه تکنیک آماری به اسم تحلیل وزن های نسبی استفاده کرد. این کار بهشون اجازه داد تا میزان جسارت، پستی و عدم بازداری موجود در ابزارهای مختلف سنجش روان آزاری رو تخمین بزنن.
با محاسبه این وزن ها، اونا تونستن بفهمن که این سه ویژگی چطور روی پرخاشگری جنسی تاثیر می ذارن، حتی در مطالعاتی که مستقیما از مدل سه گانه استفاده نکرده بودن. بعد هم مدل های آماری رو اجرا کردن تا ببینن این ارتباط ها چقدر قوی هستن و عوامل تاثیرگذار احتمالی مثل جنسیت شرکت کنندگان یا نوع ابزار اندازه گیری رو آزمایش کردن.
نتایج متاآنالیز نشون داد که یه رابطه مثبت و متوسط بین صفات روان پریشی و پرخاشگری جنسی وجود داره. این یعنی با افزایش ویژگی های روان آزاری، احتمال ارتکاب اعمال پرخاشگرانه جنسی هم بیشتر می شه. این الگو برای چندین نوع خاص از تخلفات هم صدق می کرد. این مطالعه پیوندهای مثبتی بین روان آزاری و قتل جنسی، سادیسم جنسی، چشم چرانی، نمایش گری جنسی و مزاحمت جنسی آنلاین پیدا کرد. این ارتباط به خصوص در مورد قلدری سایبری جنسی و مزاحمت خیلی قوی بود.
پیوند صفات روان پریشی با پرخاشگری جنسی
با این حال، یافته ها استثناهای مهمی رو نشون دادن. وقتی محققان به طور خاص به تجاوز و آزار جنسی کودکان نگاه کردن، نتایج متفاوت بود. تحلیل ها پیوند آماری معناداری بین نمرات کلی روان آزاری با تجاوز یا آزار جنسی کودکان در داده های کلی پیدا نکردن. این نشون می ده که اگرچه روان آزاری یه عامل خطر برای خیلی از انواع رفتارهای جنسی ضداجتماعیه، اما ممکنه در هر مورد محرک اصلی برای این جرایم خاص نباشه، یا اینکه رابطه شون پیچیده تر از یه همبستگی مستقیم ساده باشه.
وقتی محققان روان آزاری رو به اجزای سه گانه خودش تقسیم کردن، تصویر روشن تر شد. اونا متوجه شدن که پستی و عدم بازداری رابطه مثبتی با پرخاشگری جنسی دارن. افرادی که در ویژگی های مربوط به بی رحمی، عدم همدلی و کنترل ضعیف روی تکانه ها نمره بالایی گرفتن، بیشتر احتمال داشت که به رفتارهای پرخاشگرانه جنسی دست بزنن. این با تئوری هایی همخوانی داره که می گن پرخاشگری جنسی اغلب شامل ناتوانی در مهار تکانه های جنسی و بی توجهی به رنج دیگرانه.
در مقابل، ویژگی جسارت الگوی متفاوتی رو نشون داد. محققان دریافتن که جسارت رابطه معکوسی با پرخاشگری جنسی داره. این یعنی جنبه های تسلط اجتماعی و تاب آوری عاطفی در روان آزاری ممکنه در واقع خطر ارتکاب پرخاشگری جنسی رو کاهش بده، یا حداقل ویژگی هایی نیستن که باعث این رفتار می شن. جسارت اغلب با عملکردهای اجتماعی سازگارانه مرتبطه، که ممکنه توضیح بده چرا مثل پستی و عدم بازداری با این رفتارهای ناسازگار همسو نیست.
این مطالعه همچنین چندین عامل رو شناسایی کرد که بر شدت این روابط تاثیر می ذاشتن. نوع نمونه مهم بود. پیوند صفات روان پریشی و پرخاشگری جنسی در نمونه های مربوط به مجرمان جنسی در مقایسه با نمونه های دانشجویی یا جامعه عمومی قوی تر بود. این تفاوت نشون می ده که در جمعیت های کیفری، جایی که نمرات روان آزاری ممکنه بالاتر یا شدیدتر باشه، این ویژگی نقش پررنگ تری در رفتار تهاجمی ایفا می کنه.
روش های اندازه گیری هم نقش داشتن. به نظر می رسید وقتی پرخاشگری جنسی با استفاده از ابزارهای ارزیابی ریسک (به جای نظرسنجی های خودگزارشی) اندازه گیری می شه، رابطه قوی تره. ابزارهای ارزیابی ریسک اغلب شامل مواردی مربوط به سابقه کیفری و رفتار ضداجتماعی هستن که به طور طبیعی با روان آزاری همپوشانی دارن. این موضوع می تونه به طور مصنوعی ارتباط ظاهری رو بیشتر نشون بده. برعکس، مطالعاتی که به پرونده های پزشکی یا رتبه بندی های بالینی متکی بودن، نسبت به مطالعاتی که از خودگزارشی استفاده می کردن، ارتباط ضعیف تری رو نشون دادن.
در این زمینه، بررسی دقیق صفات روان پریشی و پرخاشگری جنسی از اهمیت بالایی برخوردار است.
یافته های مربوط به آزار جنسی کودکان به طور خاص متمایز بود. وقتی آزار جنسی کودکان از دسته کلی پرخاشگری جنسی حذف شد، پیوند کلی با روان آزاری قوی تر شد. این نشون می ده که آزار جنسی کودکان ممکنه از نظر علت شناسی با بقیه اشکال خشونت جنسی متفاوت باشه. محققان اشاره کردن که افرادی که آزار جنسی کودکان انجام می دن، اغلب در مقایسه با بقیه مجرمان جنسی، نمرات کمتری در شاخص های روان آزاری می گیرن. این گروه ممکنه تحت تاثیر مکانیسم های روانشناختی متفاوتی نسبت به بی احساسی و تکانشگری (که ویژگی بارز روان آزاریه) باشن؛ درست همان طور که درک رفتارهای متنوع انسانی نیازمند بررسی ریشه زیستی و خصوصیات فیزیکی آشفتگی جنسیتی و تفاوت های فردی در رشد است.
این امر نشان دهنده پیچیدگی رابطه بین صفات روان پریشی و پرخاشگری جنسی در زمینه های مختلف است.
البته محدودیت هایی هم وجود داره. مطالعات وارد شده در این متاآنالیز از نظر روش ها، جمعیت ها و تعاریف تفاوت های زیادی با هم داشتن. این سطح بالای ناهمگونی یعنی نتایج متوسط ممکنه به طور کامل برای هر موقعیت یا فرد خاصی صدق نکنه.
علاوه بر این، تحلیل وزن های نسبی بر تخمین سطوح ویژگی ها تکیه داره نه اندازه گیری مستقیم اونا، که این خودش یه لایه از انتزاع رو وارد کار می کنه. برای بعضی از اشکال خاص پرخاشگری مثل قتل جنسی، مطالعات خیلی کمی در دسترس بود که باعث می شه اون یافته های خاص نسبت به یافته های کلی از استحکام کمتری برخوردار باشن.
تحقیقات آینده می تونن از اندازه گیری های مستقیم تر ویژگی های سه گانه در رابطه با خشونت جنسی، و به طور خاص در زمینه صفات روان پریشی و پرخاشگری جنسی، بهره ببرن. محققان پیشنهاد می کنن که صرفا نگاه کردن به نمره کل روان آزاری، جزئیات مهم رو مخفی می کنه. درک اینکه پستی و عدم بازداری سیگنال های خطر اصلی هستن، در حالی که جسارت اینطور نیست، اجازه ارزیابی دقیق تر ریسک رو می ده.
از نظر کاربردهای عملی، این نتایج نشون می دن که برنامه های پیشگیری و درمان باید به شدت روی نقص های خاص مرتبط با پستی و عدم بازداری تمرکز کنن. مداخله هایی که نقص های همدلی و کنترل تکانه رو هدف قرار می دن، ممکنه موثرتر از رویکردهای کلی باشن. علاوه بر این، نبود پیوند قوی با آزار جنسی کودکان نشون می ده که این گروه به چارچوب مفهومی و رویکرد درمانی متفاوتی نسبت به سایر مجرمان جنسی نیاز دارن.
در نهایت، درک بهتر صفات روان پریشی و پرخاشگری جنسی می تواند به تدوین راهکارهای درمانی موثرتر کمک کند.
این مطالعه با عنوان «روان آزاری و پرخاشگری جنسی: یک متاآنالیز» توسط اینتی برزیل، لاریسا مک لافلین و همکاران نوشته شده.
شناخت دقیق نحوه تعامل ابعاد شخصیتی با رفتارهای ضداجتماعی، نه تنها در پیش بینی رفتارهای پرخطر موثر است، بلکه به متخصصان اجازه می دهد تا با طراحی برنامه های پیشگیرانه اختصاصی، به کاهش آسیب های اجتماعی و بهبود سلامت روانی جامعه کمک کنند.
Not all psychopathic traits are equal when it comes to sexual aggression
