ضرر ویدئوهای کوتاه؛ تاثیر ریلز و تیک تاک بر سلامت روان و شناخت

یک بازبینی سیستماتیک و فراتحلیل جدید نشان می دهد که درگیر شدن با ویدئوهای کوتاه در پلتفرم هایی مانند TikTok، Instagram Reels و YouTube Shorts با سلامت روان ضعیف تر و عملکرد شناختی پایین تر مرتبط است. این یافته ها حاکی از آن است که سطوح بالای درگیری با این محتوا به کمبود توجه و افزایش احساسات اضطراب، استرس و افسردگی گره خورده است، که نشان دهنده ضرر ویدئوهای کوتاه بر سلامت روان است. این بررسی جامع از ادبیات موجود در Psychological Bulletin منتشر شده است.

ضرر ویدئوهای کوتاه؛ تاثیر بر سلامت روان و شناخت

ویدئوهای کوتاه به سرعت به یک نیروی مسلط در رسانه های دیجیتال تبدیل شده اند. این کلیپ ها معمولا از چند ثانیه تا چند دقیقه طول می کشند و از طریق الگوریتم هایی که برای به حداکثر رساندن تعامل طراحی شده اند، به کاربران ارائه می شوند.

در حالی که این فرمت در ابتدا برای سرگرمی محبوب شد، اما به حوزه های آموزش، اخبار و تجارت نیز گسترش یافته است. با وجود فراگیری آن ها، تاثیرات روانی و عصبی مصرف این محتوا مورد بحث بوده است. برخی تحقیقات اولیه اثرات منفی را نشان دادند، در حالی که برخی دیگر هیچ آسیب قابل توجهی یا حتی مزایای بالقوه ای پیدا نکردند.

لن نگوین، پژوهشگر دانشکده روان شناسی کاربردی در دانشگاه گریفیت، تیمی را برای رفع این ناهماهنگی ها رهبری کرد. پژوهشگران قصد داشتند تا پایگاه شواهد پراکنده را یکپارچه کنند تا تصویر واضح تری از چگونگی ارتباط این پلتفرم ها با سلامت کاربران ارائه دهند.

آن ها به دنبال این بودند که آیا نتایج متفاوت در مطالعات قبلی را می توان با روش های اندازه گیری مختلف یا ویژگی های جمعیتی کاربران توضیح داد. با ترکیب آماری داده های ده ها مطالعه، تیم امیدوار بود الگوهای قوی را شناسایی کند که ممکن بود مطالعات فردی آن ها را از دست داده باشند.

تصویر زیر، نمایی از تمرکز تحقیقات جدید بر بررسی عمیق تاثیرات ویدئوهای کوتاه بر جنبه های مختلف زندگی ماست.

این تصویر اهمیت رویکردهای علمی و پژوهشی را در درک پدیده های نوظهور دیجیتال نشان می دهد.

تیم پژوهش یک جستجوی سیستماتیک در پایگاه های داده آکادمیک اصلی انجام داد تا مطالعات کمی مرتبط را شناسایی کند. آن ها در نهایت 71 مطالعه را برای بررسی کیفی و 70 مطالعه را برای فراتحلیل انتخاب کردند. این مطالعات شامل مجموعا 98,299 شرکت کننده بود.

بیشتر تحقیقات در آسیا انجام شده بود و بخش کوچک تری از آمریکای شمالی و اروپا می آمد. نمونه شامل جوانان و بزرگسالان بود که به پژوهشگران اجازه می داد ببینند آیا سن در اثرات مشاهده شده نقش دارد یا خیر.

برای ارزیابی تاثیر ویدئوها، پژوهشگران نتایج را به دو حوزه اصلی تقسیم کردند: شناخت و سلامت روان. حوزه شناخت شامل معیارهای توجه، حافظه، عملکردهای اجرایی و پردازش زبان می شد. حوزه سلامت روان نیز افسردگی، اضطراب، استرس، تنهایی، کیفیت خواب، تصویر بدنی و عزت نفس را در بر می گرفت.

آن ها همچنین به نحوه اندازه گیری تعامل با ویدئو توجه کردند و بین مدت زمان ساده استفاده، دفعات بررسی و نمرات در مقیاس های اعتیاد که رفتار اجباری را اندازه گیری می کنند، تمایز قائل شدند. این رویکرد جامع به آن ها کمک کرد تا ابعاد مختلف ضرر ویدئوهای کوتاه را درک کنند.

شناخت و تمرکز؛ درک ضرر ویدئوهای کوتاه

تحلیل نشان داد که یک ارتباط منفی متوسط بین درگیری با ویدئوهای کوتاه و عملکرد شناختی وجود دارد. داده ها نشان داد که سطوح بالاتر استفاده به طور مداوم با دامنه توجه ضعیف تر و کنترل بازدارنده کاهش یافته مرتبط است. این بدان معناست که کاربران مکرر تمایل داشتند در تمرکز بر وظایف و سرکوب واکنش های تکانشی مشکل بیشتری نشان دهند.

نویسندگان از یک چارچوب نظری شناخته شده به عنوان نظریه دوگانه عادت پذیری و حساسیت زدایی برای توضیح این یافته های شناختی استفاده کردند. این نظریه نشان می دهد که قرار گرفتن مکرر در معرض محتوای سریع و بسیار محرک ممکن است کاربران را نسبت به کارهای کندتر و با تلاش کمتر بی حس کند.

فعالیت هایی که نیاز به تمرکز پایدار دارند، مانند خواندن یا حل مسئله پیچیده، ممکن است با تطبیق مغز با پاداش های سریع فید ویدئویی دشوارتر شوند. به طور همزمان، پاداش های الگوریتمی پلتفرم ها ممکن است کاربران را به درگیری تکانشی حساس تر کرده و چرخه ای از جستجوی رضایت آنی را تقویت کند.

در مورد سلامت روان، این مطالعه یک همبستگی منفی کوچک اما معنادار را پیدا کرد. درگیری بیشتر با ضرر ویدئوهای کوتاه با سطوح بالاتر اضطراب، افسردگی و استرس مرتبط بود.

پژوهشگران همچنین ارتباطی بین مصرف ویدئو و اختلالات خواب مشاهده کردند. تصور می شود که ماهیت سریع محتوا باعث برانگیختگی فیزیولوژیکی می شود که می تواند شروع خواب را به تاخیر بیندازد. علاوه بر این، طراحی اسکرول بی پایان این اپلیکیشن ها می تواند زمانی را که در غیر این صورت صرف خواب می شد، جابجا کند.

پژوهشگران تحلیل کردند که آیا نوع اندازه گیری بر قدرت این ارتباطات تاثیر می گذارد یا خیر. آن ها دریافتند که مطالعاتی که از مقیاس های اعتیاد استفاده کرده اند، ارتباطات منفی قوی تری را با پیامدهای سلامتی گزارش داده اند تا مطالعاتی که صرفا زمان صرف شده در برنامه ها را اندازه گیری کرده اند. این نشان می دهد که ماهیت اجباری استفاده، نه صرفا مدت زمان آن، عامل اصلی در کاهش های سلامتی مرتبط است.

این بازبینی ارتباط کلی معناداری بین استفاده از ویدئوهای کوتاه و تصویر بدنی یا عزت نفس پیدا نکرد. پژوهشگران خاطرنشان کردند که این نتایج در مطالعات فردی متفاوت بوده اند. برخی کاربران ممکن است مقایسه های اجتماعی منفی را تجربه کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است جوامع مثبت نگر به بدن را پیدا کنند که ادراک آن ها از خود را تقویت کند. این تنوع نشان می دهد که محتوای خاصی که کاربر مصرف می کند، نقش بزرگ تری در مسائل تصویر بدنی نسبت به خود رسانه دارد.

این یافته ها با تحقیقات اخیر علوم اعصاب در مورد چگونگی شکل دهی رسانه های دیجیتال به مغز همسو هستند و آن ها را گسترش می دهند. به عنوان مثال، یک مطالعه جداگانه که در NeuroImage توسط یوانیوان گائو و همکارانش منتشر شد، زیرلایه های عصبی اعتیاد به ویدئوهای کوتاه را بررسی کرد.

اسکن های تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) آن ها از دانشجویان کالج، تغییرات ساختاری در مغز افراد دارای نمرات بالای اعتیاد را نشان داد. به طور خاص، آن ها افزایش حجم ماده خاکستری را در قشر اوربیتوفرونتال و مخچه یافتند. این مناطق به شدت در پردازش پاداش و تنظیم هیجانی درگیر هستند.

تیم گائو همچنین تفاوت های عملکردی در فعالیت مغز را شناسایی کرد. کاربران دارای علائم اعتیاد، فعالیت افزایش یافته ای را در قشر جلویی مغز (dorsolateral prefrontal cortex) نشان دادند. این الگو نشان می دهد که مغز کاربران معتاد ممکن است برای حفظ کنترل شناختی بیشتر تلاش کند یا تغییراتی در نحوه پردازش پاداش ها تجربه کند. این شواهد عصب شناختی از کمبودهای شناختی شناسایی شده در فراتحلیل نگوین حمایت می کند.

تحقیقات بیشتر روشن کرده است که چگونه انواع خاصی از استفاده بر توجه تاثیر می گذارد. یک مطالعه که در Neuropsychologia توسط گوانگهویی ژای و همکارانش منتشر شد، بین کاربران فعال که لایک می کنند و نظر می دهند، و کاربران غیرفعال که صرفا تماشا می کنند، تمایز قائل شد.

آن ها دریافتند که سطوح بالای درگیری فعال با کاهش کارایی شبکه “هوشیاری” مغز مرتبط است. این شبکه مسئول حفظ حالت آمادگی برای پاسخ به اطلاعات ورودی است. داده های تصویربرداری عملکردی آن ها نشان داد که استفاده فعال با الگوهای اتصال خاصی بین قشر پیش پیشانی و قشر سینگولات خلفی مرتبط است، که نشان دهنده یک بده بستان بین تعامل اجتماعی و آمادگی توجهی است.

ارتباط بین علائم اعتیاد و تصمیم گیری تکانشی نیز توسط آزمایشات رفتاری تایید شده است. یک مطالعه توسط چانگ لیو و همکارانش که در NeuroImage منتشر شد، از یک وظیفه قمار برای اندازه گیری بی میلی به ضرر استفاده کرد.

آن ها دریافتند که افراد دارای علائم اعتیاد به ویدئوهای کوتاه، حساسیت کمتری نسبت به ضررهای مالی داشتند. این کاهش حساسیت با کاهش فعالیت در پرکونئوس، ناحیه ای از مغز که در خوداندیشی و ارزیابی ریسک ها نقش دارد، واسطه می شد. این یافته ها بر ضرر ویدئوهای کوتاه در زمینه کنترل تکانشی تاکید می کند و با یافته نگوین مبنی بر اینکه کنترل بازدارنده با استفاده سنگین رابطه منفی دارد، همسو است.

در حالی که فراتحلیل نگوین ارتباط جهانی با مسائل تصویر بدنی پیدا نکرد، کار تجربی نشان می دهد که محتوای خاصی مضر است. یک مطالعه توسط ریچل هاگ و مدیسون بلکبرن در PLOS One نشان داد که زنانی که در معرض محتوای ترویج کننده بی اشتهایی در TikTok قرار گرفتند، کاهش فوری در رضایت از بدن را تجربه کردند. حتی قرار گرفتن در معرض محتوای خنثی در آن آزمایش منجر به برخی اثرات منفی شد، که احتمالا به دلیل حضور افراد در ویدئوها بود که مقایسه های اجتماعی ناخودآگاه را تحریک می کرد.

نویسندگان بازبینی Psychological Bulletin برخی محدودیت ها را برای مطالعه خود اذعان کردند. اکثر مطالعات تحلیل شده مقطعی بودند، به این معنی که داده ها را در یک نقطه زمانی واحد جمع آوری کرده بودند. این طراحی مانع از آن می شود که پژوهشگران علیت را برقرار کنند. ممکن است افرادی با اضطراب، افسردگی یا کمبود توجه از قبل موجود، بیشتر تمایل به استفاده بیش از حد از این پلتفرم ها به عنوان مکانیزم مقابله یا حواس پرتی داشته باشند.

علاوه بر این، این بازبینی خاطرنشان کرد که بسیاری از مطالعات بر اندازه گیری های خوداظهاری استفاده از ویدئو تکیه داشتند که می تواند نادرست باشد. غلبه مطالعات انگلیسی زبان در فرآیند بازبینی نیز ممکن است به این معنی باشد که داده های مرتبط از مناطق غیرانگلیسی زبان از دست رفته اند. پژوهشگران همچنین اشاره کردند که جداسازی اثرات خاص فرمت ضرر ویدئوهای کوتاه از استفاده گسترده تر از رسانه های اجتماعی دشوار است، چرا که مطالعات کمی استفاده عمومی از اینترنت را در نظر گرفته بودند.

تحقیقات آینده برای ردیابی کاربران در دوره های طولانی تر مورد نیاز است تا مشخص شود آیا کاهش مصرف ویدئو منجر به بهبود سلامت می شود یا خیر. پژوهشگران بر نیاز به طرح های طولی تاکید می کنند که می توانند علل و معلول را بهتر از هم جدا کنند.

آن ها همچنین پیشنهاد می کنند که مطالعات آینده باید بر محتوای خاصی که کاربران با آن درگیر می شوند تمرکز کنند، زیرا این امر احتمالا تاثیر بر سلامت روان را تعدیل می کند. درک ظرافت های نحوه تعامل کاربران مختلف با این الگوریتم ها برای توسعه دستورالعمل های مؤثر بهداشت عمومی ضروری خواهد بود.

این مطالعه با عنوان “Feeds, Feelings, and Focus: A Systematic Review and Meta-Analysis Examining the Cognitive and Mental Health Correlates of Short-Form Video Use” توسط لن نگوین، جرد والترز، سیدارت پاول، شی مونرئال ایخورکو، جورجیا ای. رینی، نپور پارخ، گابریل بلیر و میراندا داراه تالیف شده است.

در مجموع، این بررسی جامع تاثیرات قابل توجه درگیری با ویدئوهای کوتاه را بر سلامت روان و توانایی های شناختی برجسته می کند. تحقیقات نشان داد که استفاده مکرر می تواند به کاهش توجه، افزایش اضطراب و اختلالات خواب منجر شود، اگرچه تاثیرات بر تصویر بدنی پیچیده تر و وابسته به محتوای خاص است. این یافته ها بر نیاز به رویکردهای متعادل تر در مصرف محتوای دیجیتال و همچنین توسعه راهکارهای پیشگیرانه برای حفظ سلامت کاربران تاکید دارند.

Large meta-analysis links TikTok and Instagram Reels to poorer cognitive and mental health