تحقیقات جدید نشان می دهند که مصرف دوزهای مشخصی از شاهدانه می تواند میل به نوشیدن الکل را در افراد کاهش دهد؛ این یافته ها دریچه ای تازه به سوی استراتژی های کاهش الکل با گل و مدیریت وابستگی به مواد باز کرده است.
یه مطالعه آزمایشی روی افرادی که زیاد الکل می نوشیدن نشون داد که مصرف حشیش با 7.2٪ THC باعث شده میل شون به الکل بلافاصله بعد از مصرف، کمتر بشه، که به نوعی نشان دهنده تاثیر کاهش الکل با گل است. این شرکت کننده ها بعد از کشیدن حشیش، 27٪ کمتر الکل مصرف کردن، در حالی که اونایی که حشیش با 3.1٪ THC کشیده بودن، مصرف الکل شون 19٪ کمتر شده بود. این تحقیق در مجله American Journal of Psychiatry.
حشیش (شاهدانه) یه گیاه روان گردانه که ترکیباتی شیمیایی به اسم کانابینوئید داره. شناخته شده ترین کانابینوئیدها THC و CBD هستن. THC مسئول اصلی اثرات نشئه آور و سرخوشیه، در حالی که CBD خاصیت نشئه آوری نداره. در حال حاضر روی CBD برای مصارف درمانی احتمالی تحقیق می شه.
حشیش رو می شه به صورت کشیدنی، بخار (ویپ) یا خوردن عصاره ها و خوراکی ها مصرف کرد. اثراتش بسته به دوز، قدرت و حساسیت هر فرد خیلی متفاوته. مصرف حشیش باعث تغییرات کوتاه مدت در تمرکز، حافظه و هماهنگی بدن می شه. در بعضی از افراد هم ممکنه باعث اضطراب یا پارانویا بشه. مصرف طولانی مدت و زیادش معمولا منجر به وابستگی یا بدتر شدن شرایط سلامت روان می شه. این موضوع در پژوهش های مربوط به تاثیر الکل بر سلامت روان و کاهش انعطاف پذیری روانی نیز به شکل های مختلف بررسی شده است، مخصوصا در افرادی که آسیب پذیرتر هستن.
بعضی از افراد حشیش و الکل رو با هم مصرف می کنن، اما مصرف همزمان این دو می تونه اختلالات بدنی و ذهنی رو خیلی بیشتر از مصرف هر کدوم به تنهایی تشدید کنه. الکل معمولا بیشتر استفاده می شه چون از نظر اجتماعی پذیرفته شده تره و در اکثر جاها هم قانونیه. در مقابل، حشیش در خیلی از کشورهای دنیا غیرقانونیه و نگاه منفی بهش بیشتره. با این حال، تعداد جاهایی که مصرف حشیش رو قانونی می کنن رو به افزایشه.
تحقیقات جدید درباره کاهش الکل با گل
جین متریک، نویسنده این تحقیق و همکاراش می خواستن بررسی کنن که مصرف حشیش چطوری روی ولع الکل و میزان مصرفش اثر می ذاره. اونا اشاره کردن که نتایج تحقیقات قبلی در این مورد ضد و نقیض بوده. در حالی که بعضی مطالعات نشون می دادن مصرف حشیش ممکنه روند درمان وابستگی به الکل رو مختل کنه و شانس ترک رو پایین بیاره، مطالعات دیگه گزارش دادن که مصرف حشیش تاثیری نداره یا حتی باعث کمتر شدن مصرف الکل می شه. این تحقیق بر روی پتانسیل کاهش الکل با گل متمرکز بود.
در تصویر زیر، شمایی از مطالعات آزمایشگاهی مرتبط با تاثیر مواد بر سیستم عصبی نمایش داده شده است که به درک بهتر تفاوت دوزها کمک می کند.
![]()
این نمودار یا تصویر به خوبی نشان دهنده دقت پژوهشگران در بررسی متغیرهای مختلف برای رسیدن به نتایج دقیق درباره رفتارهای اعتیادی است.
تو این تحقیق 157 نفر از افراد جامعه که الکل و حشیش مصرف می کردن به صورت تصادفی انتخاب شدن؛ 138 نفر حداقل دو جلسه رو تموم کردن و در تحلیل نهایی شرکت داده شدن. شرکت کننده ها باید بین 21 تا 44 سال می بودن، انگلیسی حرف می زدن و در ماه گذشته حداقل هفته ای دو بار حشیش مصرف کرده بودن (و همین طور در طول 6 ماه گذشته). همچنین باید THC در آزمایش ادرار اونا دیده می شد، با کشیدن حشیش آشنا می بودن و سابقه دوره های سنگین نوشیدن الکل رو هم می داشتن. نوشیدن سنگین برای مردها به معنی مصرف 5 نوشیدنی الکلی یا بیشتر در یک نوبت و برای زن ها 4 نوشیدنی یا بیشتر تعریف شده بود. این مطالعه گامی مهم در درک مکانیسم های کاهش الکل با گل است.
یک نوشیدنی استاندارد الکلی به عنوان نوشیدنی ای تعریف می شه که حدود 14 گرم اتانول خالص داره. این مقدار تقریبا معادل یه آبجوی کوچیک (350 میلی لیتر)، یه لیوان شراب (150 میلی لیتر) یا یه شات نوشیدنی قوی (45 میلی لیتر) هست.
همه شرکت کننده ها سه جلسه آزمایشی رو با ترتیب های تصادمی گذروندن. تو یه جلسه حشیش با 3.1٪ THC کشیدن، تو یه جلسه حشیش با 7.2٪ THC و جلسه سوم هم یه جلسه دارونما بود که تو اون حشیشی رو کشیدن که تقریبا هیچ THC ای نداشت (0.03٪). هدف اصلی این کار بررسی دقیق تر پتانسیل کاهش الکل با گل بود. فاصله ی بین جلسات آزمایش حداقل 5 روز و حداکثر 3 هفته بود.
قبل از هر جلسه آزمایش، به شرکت کننده ها گفته شده بود که به مدت 15 ساعت حشیش و تنباکو مصرف نکنن و از 24 ساعت قبل هم الکل نخورن. همچنین اونا نباید از 2 ساعت قبل از شروع جلسه، نوشیدنی های کافئین دار می خوردن.
هر جلسه با یه سری تست مربوط به سطح الکل و حشیش، وضعیت اونا نسبت به مصرف این مواد و چندین ارزیابی دیگه، از جمله سنجش ولع الکل شروع می شد. ناهار هم بهشون داده می شد.
چگونه مصرف گل به کاهش الکل کمک می کند؟
بعد از این مرحله، شرکت کننده ها سیگارهای حشیشی که بهشون اختصاص داده شده بود رو کشیدن. سپس یه تست انجام دادن که واکنش شون رو به نشانه های الکل (دیدن و بو کردن الکل) بررسی می کرد. در نهایت، دو تکلیف مربوط به انتخاب الکل رو انجام دادن که تو اون بهشون فرصت داده شد یا تا 8 تا مینی نوشیدنی به انتخاب خودشون بخورن، یا به ازای هر نوشیدنی که نمی خورن 3 دلار دریافت کنن.
نتایج نشون داد که کشیدن حشیش تاثیری روی ولع عمومی به الکل نداشت (که با پرسشنامه ولع الکل اندازه گرفته شده بود). سطح ولع الکل در هر سه حالت آزمایش مشابه بود. با این حال، بعد از کشیدن سیگارهای حشیش با 7.2٪ THC، میل خاص به نوشیدن الکل (که با یک سوال مستقیم درباره «میل» اندازه گرفته شده بود) به طور قابل توجهی کمتر شد. این نتایج به وضوح پتانسیل کاهش الکل با گل را نشان می دهد. شرکت کننده هایی که این سیگارها رو کشیده بودن، به طور متوسط 27٪ کمتر الکل خوردن (در مقایسه با حالت دارونما)، در حالی که مصرف الکل شون بعد از کشیدن سیگارهای حشیش با 3.1٪ THC حدود 19٪ کمتر شده بود.
نویسنده های این تحقیق نتیجه گرفتن: «به دنبال یک شب دوری از حشیش، مصرف حشیش در لحظه باعث شد میزان مصرف الکل در مقایسه با دارونما کاهش پیدا کنه.» این یافته ها در راستای مطالعات بیشتر برای کاهش الکل با گل بسیار حائز اهمیت است.
این تحقیق به درک علمی اثرات حشیش روی مصرف الکل کمک می کنه. با این حال، باید توجه کرد که شرکت کننده های این مطالعه افرادی بودن که به طور مکرر حشیش مصرف می کردن و بیش از 3 نفر از هر 4 نفر اونا، معیارهای اختلال مصرف حشیش رو داشتن. اونا همچنین مصرف کننده های سنگین الکل بودن. به همین خاطر، ممکنه بدنشون نسبت به اثرات این دو ماده مقاوم شده باشه. نتایج در افرادی که کمتر از الکل و حشیش استفاده می کنن، ممکنه متفاوت باشه. با این حال، راه را برای بررسی های آتی در زمینه کاهش الکل با گل باز می کند.
مقاله «اثرات حاد حشیش بر ولع و مصرف الکل: یک کارآزمایی متقاطع کنترل شده تصادمی،» توسط جین متریک، الیزابت آر. استون، ریچل ال. گان، رابرت سویفت، جیمز مک کیلوپ و کریستوفر دبلیو. کالر نوشته شده است.
شناخت دقیق نحوه تعامل مواد مختلف با سیستم پاداش مغز می تواند به راهکارهای درمانی موثرتری منجر شود. اگرچه این پژوهش بر پتانسیل های کاهش دهنده حشیش تمرکز داشت، اما همواره باید توازن میان فواید احتمالی و خطرات ناشی از وابستگی به مواد را در نظر گرفت تا سلامت روان جامعه به بهترین شکل حفظ شود.
Smoking cannabis reduces alcohol consumption in heavy drinkers, study finds