نقش تمایل به محافظت در جذب یکی از کلیدی ترین عوامل در روانشناسی تکاملی است که نشان می دهد آمادگی فرد برای دفاع از پارتنر خود، حتی بیش از قدرت بدنی واقعی، بر جذابیت او تاثیر می گذارد.
تحقیقات جدید نشون می ده که نقش تمایل به محافظت در جذب پارتنر احتمالی، به ویژه در برابر خطرات فیزیکی، یکی از عوامل اصلی و اغلب مهم تر از قدرت بدنی واقعی اون فرد اهمیت داره. یافته ها نشون می دن که این اولویت ها احتمالا ریشه در سازگاری های تکاملی با محیط های خطرناک اجدادی دارن و حتی در جوامع مدرن و نسبتا امن امروزی هم باقی موندن. این مطالعه در مجله Evolution and Human Behavior منتشر شده است.
زمینه های تکاملی نقش تمایل به محافظت در جذب
در طول تاریخ تکامل انسان، خشونت فیزیکی از طرف بقیه انسان ها یه تهدید بزرگ و همیشگی برای بقا بوده. در اون دوران، مردم به نهادهای مدرن مثل پلیس یا سیستم های قضایی دسترسی نداشتن. در عوض، اون ها برای دفاع در برابر خشونت، به شدت به اتحادهای اجتماعی، از جمله پارتنرهای عاطفی و دوستانشون تکیه می کردن. در نتیجه، روانشناسی تکاملی معتقده که ممکنه انسان ها ترجیحات خاصی برای پارتنرهایی پیدا کرده باشن که هم توانایی و هم انگیزه محافظت فیزیکی رو از خودشون نشون می دن. این موضوع بر نقش تمایل به محافظت در جذب شریک زندگی تاکید می کند.
تحقیقات علمی قبلی درباره انتخاب شریک زندگی، اغلب روی قدرت بدنی یا ابهت تمرکز داشتن. این مطالعات معمولا با این فرض پیش می رفتن که قدرت، نشونه مستقیمی برای توانایی محافظته. اما قدرت بدنی و تمایل به استفاده از اون، دو ویژگی متفاوت هستن. این تفاوت در نقش تمایل به محافظت در جذب بسیار مهم است. یه فردی که از نظر بدنی خیلی قویه ممکنه تمایلی به دخالت در یه موقعیت خطرناک نداشته باشه، در حالی که یه فرد ضعیف تر ممکنه بدون توجه به خطرات شخصی، آماده دفاع از متحد خودش باشه.
بررسی های گذشته به ندرت این دو فاکتور رو از هم جدا کردن، به همین خاطر سخت بود که بفهمیم مردم برای توانایی جنگیدن ارزش قائلن یا برای تعهد به انجام اون. نویسندگان مطالعه فعلی قصد داشتن توانایی خشونت رو از انگیزه به کارگیری اون برای دفاع از پارتنر جدا کنن. اون ها می خواستن بفهمن که آیا صرفا تمایل به مواجهه با تهدید برای افزایش جذابیت یه فرد به عنوان دوست یا همسر کافی هست یا نه. این سوال اساسی در بررسی نقش تمایل به محافظت در جذب بود.
مایکل بارلف، استادیار پژوهشی در دانشگاه ایالتی آریزونا و نویسنده این مطالعه، می گه: «امروزه خیلی از ما در جوامعی زندگی می کنیم که خشونت در اون ها به شدت کمه و محافظت در برابر خشونت وظیفه پلیس و دادگاه هاست. به همین خاطر، شاید پیش بینی نکنید که برای آدما مهم باشه که پارتنر عاطفی یا دوستاشون در طول یه درگیری تمایل دارن ازشون محافظت کنن یا نه.»
«با این حال، تقریبا در تمام تاریخ گونه ما، یعنی برای صدها هزار سال، ما در دنیایی اجتماعی زندگی کردیم که پر از خشونت بود؛ خیلی بیشتر از چیزی که امروز می بینیم. در اون دوران، محافظت بر عهده پارتنرهای عاطفی، خانواده، دوستان و متحدان بود. روانشناسی ما، از جمله چیزهایی که در پارتنر عاطفی و دوستامون به دنبالش هستیم، برای بقا در چنین دنیایی تکامل پیدا کرده.» در چنین شرایطی، نقش تمایل به محافظت در جذب و انتخاب شریک زندگی حیاتی بود.
برای بررسی این موضوع، تیم تحقیقاتی هفت آزمایش انجام داد که در مجموع 4،508 بزرگسال از ایالات متحده در اون شرکت داشتن. شرکت کنندگان از طریق Mechanical Turk آمازون جذب شدن. این مطالعه از روش سناریونویسی استفاده کرد که در اون شرکت کنندگان داستان های مفصلی رو می خوندن و ازشون خواسته می شد تصور کنن با یه پارتنر، چه در قرار عاشقانه و چه به عنوان دوست، هستن.
در سناریوی اصلی که در تمام آزمایش ها استفاده شد، شرکت کننده و پارتنرش در حال خروج از یه رستوران توصیف می شن. بعد یه فرد مهاجم مست بهشون نزدیک می شه و سعی می کنه به شرکت کننده ضربه بزنه. محققان واکنش پارتنر به این تهدید فوری رو به صورت سیستماتیک تغییر دادن.
در وضعیت «تمایل داشتن»، پارتنر متوجه خطر می شه و برای محافظت از شرکت کننده، خودش رو سپر می کنه. در وضعیت «عدم تمایل»، پارتنر تهدید رو می بینه اما کنار می ره و شرکت کننده رو در معرض خطر رها می کنه. یک وضعیت کنترل هم وجود داشت که در اون پارتنر اصلا تهدید رو به موقع نمی بینه که واکنشی نشون بده. علاوه بر این تغییرات رفتاری، محققان توصیفاتی از قدرت بدنی پارتنر رو هم تغییر دادن و اون ها رو به عنوان ضعیف تر از حد متوسط، متوسط یا قوی تر از حد متوسط دسته بندی کردن.
نتایج کلیدی درباره نقش تمایل به محافظت در جذب
داده ها نشون داد که فهمیدنِ اینکه یه نفر تمایل به محافظت داره، رتبه جذابیت اون رو به عنوان پارتنر عاطفی یا دوست به طور قابل توجهی افزایش می ده. این اثر بدون توجه به قدرت بدنی توصیف شده برای پارتنر، ثابت بود. یافته ها نشون می دن که قصد دفاع از یک متحد، به خودی خود یک ویژگی بسیار ارزشمنده. در مقابل، پارتنرهایی که از تهدید دوری کردن، با کاهش شدید در رتبه بندی جذابیتشون نسبت به وضعیت کنترل روبرو شدن.
بارلف به PsyPost گفت: «ما شواهدی ارائه می دیم که نشون می ده ترجیحات ما در انتخاب شریک زندگی – یعنی چیزهایی که در پارتنر عاطفی و دوستانمون دنبالش هستیم – با محیط های اجدادی سازگار شدن. فکر می کنم این یک حقیقت خیلی مهم و معمولا نادیده گرفته شده درباره ترجیحات انتخاب شریک و به طور کلی روانشناسیه.»
محققان همچنین الگوهای متمایزی رو بر اساس جنسیت کشف کردن، به خصوص در مورد جریمه ای که برای عدم تمایل در نظر گرفته می شه. وقتی زن ها پارتنرهای مرد رو ارزیابی می کردن، خودداری از محافظت به عنوان یک جریمه سنگین برای جذابیت عمل می کرد. رتبه بندی برای مردهایی که تمایلی به محافظت نداشتن به شدت سقوط کرد، که نشون می ده برای زنانی که به دنبال پارتنر مرد هستن، نداشتن غریزه محافظت عملا یک «خط قرمز» (dealbreaker) محسوب می شه. جالب است بدانید که امروزه محققان حتی به تاثیر شبکه های اجتماعی بر جدایی و روابط نیز به عنوان عاملی در تغییر دینامیک های سنتی جذب نگاه می کنند.
مردها هم برای تمایل به محافظت در پارتنرهای زن ارزش قائل بودن، اما در مورد عدم تمایل ملایم تر برخورد کردن. وقتی مردها پارتنرهای زنی رو ارزیابی می کردن که از تهدید دوری کرده بودن، کاهش جذابیت کمتر از چیزی بود که زن ها برای مردهای بی تفاوت گزارش کرده بودن. این تفاوت با تئوری های تکاملی در مورد دیمورفیسم جنسی و تقسیم تاریخی ریسک در درگیری های فیزیکی همخوانی داره.
بارلف گفت: «ما متوجه شدیم که تمایل داشتن هم برای ارزیابی کننده های مرد و هم زن، و هم در ارزیابی دوستان و هم پارتنرهای عاطفی، فوق العاده مهم بود. به خصوص وقتی زن ها پارتنرهای مرد رو ارزیابی می کردن، تمایل به محافظت خیلی جذاب بود، در حالی که کوتاهی در انجام این کار – یعنی کنار کشیدن – یک خط قرمز بود (جذابیت مردهایی که تمایلی به محافظت نداشتن در مقایسه با زمانی که هیچ اطلاعاتی در این مورد داده نشده بود، سقوط کرد).»
محققان همچنین نقش قدرت بدنی رو بررسی کردن. با اینکه زن ها ترجیح خودشون رو برای مردهای قوی تر نشون دادن، اما یک تحلیل میانجی گرانه، مکانیسم روانشناختی پشت این قضیه رو روشن کرد. این تحلیل نشون داد که زن ها تمایل داشتن اینطور برداشت کنن که مردهای قوی تر، تمایل بیشتری هم برای محافظت از اون ها دارن. این یافته بر اهمیت نقش تمایل به محافظت در جذب، حتی بیش از قدرت فیزیکی صرف، صحه می گذارد.
وقتی این برداشت از تمایل به صورت آماری کنترل شد، خودِ قدرت بدنی تاثیر مستقل خیلی کمتری روی جذابیت داشت. این نشون می ده که قدرت بدنی عمدتا به این دلیل جذابه که سیگنالی از احتمال بالاتر رفتار محافظتی رو ارسال می کنه.
آزمایش های بعدی محدودیت های این ترجیح رو با تغییر نتیجه درگیری آزمایش کردن. محققان سناریوهایی رو مطرح کردن که در اون پارتنر سعی می کنه دخالت کنه اما شکست می خوره و روی زمین می افته. در کمال تعجب، داده ها نشون داد پارتنری که سعی می کنه کمک کنه اما شکست می خوره، هنوز هم بسیار جذاب دیده می شه. به نظر می رسد خودِ تلاش، عامل اصلی رتبه مثبت بوده، نه موفقیت در دفع تهدید.
آزمایش نهایی افراطی ترین سناریو رو بررسی کرد، جایی که پارتنر نمی تونه جلوی حمله رو بگیره و شرکت کننده آسیب فیزیکی می بینه. در این وضعیت، مهاجم بعد از مداخله ناموفق پارتنر، به شرکت کننده ضربه می زنه.
حتی در مواردی که شرکت کننده به خاطر شکست پارتنر آسیب فیزیکی دیده بود، اون پارتنر هنوز هم به طور قابل توجهی جذاب تر از کسی بود که تمایلی به اقدام نداشت. این نشون می ده که سیگنالِ تعهد که در عملِ دفاع وجود داره، در ارزیابی پارتنر وزن بیشتری نسبت به نتیجه فیزیکی فوری داره.
این مطالعه همچنین ترجیحات برای دوستان رو با پارتنرهای عاطفی مقایسه کرد. با اینکه تمایل به محافظت در هر دو دسته ارزشمند بود، اما استانداردها برای دوستان به طور کلی منعطف تر بود. جریمه ی نداشتن تمایل برای محافظت، برای پارتنرهای عاطفی تقریبا سه برابر سنگین تر از دوستان بود. این تفاوت نشان دهنده پیچیدگی های نقش تمایل به محافظت در جذب در روابط مختلف است.
بارلف توضیح داد: «قدرت – یا به طور کلی توانایی محافظت – خیلی کم اهمیت داشت، خیلی کمتر از چیزی که فکر می کردیم. در آزمایش های اولیه ما، زن ها ترجیح ضعیفی برای قدرت در پارتنرهای مرد نشون دادن، اما بیشتر این موضوع به این برداشت برمی گشت که مردهای قوی تر تمایل بیشتری برای محافظت از اون ها دارن، نه لزوما توانایی بیشتر. در واقع، در آزمایش های بعدی ما، زن ها پارتنرها رو حتی اگه سعی می کردن محافظت کنن و شکست می خوردن، جذاب می دیدن و این افراد کمتر از کسانی که در محافظت موفق بودن، جذاب نبودن.»
«این غافلگیرکننده است، چون اینکه بتونید از کسی محافظت کنید تابعی از تمایل و توانایی شماست. اما یک راه برای فکر کردن به این موضوع اینه: اگه فرد مهاجم یک تصمیم گیرنده منطقی باشه، تصمیمش برای جنگیدن یا عقب نشینی نه تنها به قدرتش نسبت به شما، بلکه به این بستگی داره که هر طرف چقدر مایل به ریسک کردنه. بنابراین، اون نباید به شما حمله کنه حتی اگه ضعیف تر باشید، به شرطی که نشون بدید مایلید ریسک زیادی بکنید. یعنی آمادگی شما برای ایستادگی و مبارزه در زمان نیاز، پتانسیل این رو داره که حتی از قدرت بدنی تون هم مهم تر باشه.»
مثل هر تحقیق دیگه ای، محدودیت هایی هم وجود داره که باید در نظر گرفت. این مطالعه به جای مشاهدات رفتاری در دنیای واقعی، بر سناریوهای فرضی تکیه کرده. با اینکه سناریوهای تخیلی اجازه کنترل دقیق روی متغیرها رو می دن، اما ممکنه دقیقا نشون ندن که افراد در برخوردهای خشونت آمیز واقعی چه واکنشی دارن. شرکت کنندگان ممکنه موقع خوندن این مطالب روی صفحه نمایش، واکنش های احساسی خودشون رو به چنین وقایع تکان دهنده ای کمتر یا بیشتر از حد واقعی تخمین بزنن.
علاوه بر این، تمام نمونه ها از شرکت کنندگان ایالات متحده بودن. این تمرکز جغرافیایی به این معنیه که نتایج بازتاب دهنده ترجیحات در یک جامعه مدرن غربی هست که در اون نرخ خشونت های بین فردی در مقایسه با محیط های اجدادی به طور تاریخی پایینه. هنوز باید دید که آیا این ترجیحات در فرهنگ هایی با نرخ خشونت روزانه بالاتر، متفاوت خواهد بود یا نه. ترجیح قدرت بدنی ممکنه در محیط هایی که امنیت فیزیکی توسط نهادهای بیرونی کمتر تضمین می شه، بارزتر باشه.
بارلف به PsyPost گفت: «یک قدم بزرگ بعدی اینه که بپرسیم ترجیحات برای قدرت بدنی و تمایل به محافظت چطور در جوامع مختلف تغییر می کنه. هر دو ترجیح احتمالا تا حدودی با محیط اجتماعی و فیزیکی که مردم در اون زندگی می کنن (مثل میزان خطرناک بودنش) تنظیم می شن. قدرت به طور خاص می تونه یک مزیت یا یک مسئولیت سنگین باشه؛ افراد قوی، به خصوص مردها، بهتر می تونن از خودشون و بقیه در برابر خشونت محافظت کنن، اما چنین مردهایی ممکنه نسبت به پارتنرها و دوستاشون هم خشونت بیشتری داشته باشن.»
«از اونجایی که بیشتر شرکت کنندگان آمریکایی ما در محیط های نسبتا امنی زندگی می کنن، ترجیح ضعیف تر اون ها برای قدرت ممکنه تا حدودی بازتاب دهنده این شرایط باشه. اگه این درست باشه، پیش بینی می کنیم که افراد در محیط های خطرناک تر، هم برای قدرت و هم برای تمایل به محافظت ارزش بیشتری قائل باشن.»
مطالعه «تمایل به محافظت در برابر خشونت، مستقل از قدرت، راهنمای انتخاب شریک زندگی است» توسط مایکل بارلف، ساکورا آرای، جان توبی و لدا کاسمیدس نوشته شده است.
در مجموع، این یافته ها به ما یادآوری می کنند که میراث بیولوژیک ما همچنان در دنیای مدرن فعال است. اگرچه خطرات فیزیکی مانند گذشته فراگیر نیستند، اما تمایل به فداکاری و حمایت، همچنان به عنوان یک ویژگی شخصیتی بسیار ارزشمند شناخته می شود که پیوندهای عاطفی و اجتماعی ما را مستحکم تر کرده و بر انتخاب های ما در روابط تاثیر عمیقی می گذارد.
New psychology research identifies a simple trait that has a huge impact on attractiveness
