پژوهش های علمی نشان می دهند که تجربیات دشوار دوران کودکی می توانند بر توانایی مدیریت هیجانات تاثیر بگذارند، اما استفاده از راهکارهای روانشناختی برای کاهش علائم ADHD با خود دلسوزی می تواند به بهبود تمرکز و کاهش رفتارهای تکانشی کمک کند.
مطالعه ای که اخیرا در مجله اختلالات توجه (Journal of Attention Disorders) منتشر شده، شواهد جدیدی رو نشون میده که تجربه های سخت دوران کودکی ممکنه در بروز علائم اختلال بیش فعالی و نقص توجه (ADHD) در جوون ها نقش داشته باشه. یافته ها نشون میدن که این اتفاقات ناگوار، توانایی فرد برای تنظیم احساسات و داشتن مهربانی با خود (شفقت به خود) رو مختل می کنه که این موضوع به نوبه خودش باعث تشدید مشکلات توجه و بیش فعالی میشه. این تحقیق بر اهمیت مداخلات روانشناختی با تمرکز روی مهربانی با خود برای کمک به کاهش علائم ADHD با خود دلسوزی ناشی از سختی های اوایل زندگی تاکید می کنه.
اختلال ADHD یه وضعیت رشدی-عصبیه که با الگوهای بی توجهی، بیش فعالی و رفتارهای تکانشی شناخته میشه. افرادی که دچار بی توجهی هستن، معمولا برای حفظ تمرکز، سازماندهی کارها و به یاد آوردن وظایف روزمره با چالش روبرو میشن. کسایی هم که علائم بیش فعالی-تکانشگری دارن، ممکنه بی قراری درونی، حرکت فیزیکی بیش از حد و سختی در منتظر موندن رو تجربه کنن. در این راستا، بسیاری از پژوهش ها به دنبال راهکارهایی برای کاهش علائم ADHD با خود دلسوزی هستند.
در حالی که ADHD اغلب به عنوان یه وضعیت بیولوژیکی یا ژنتیکی در نظر گرفته میشه، عوامل محیطی هم نقش مهمی در شکل گیری و شدت اون دارن. پیشینه علمی نشون داده که تجربه های ناگوار دوران کودکی که بهشون ACEs میگن، با انواع پیامدهای منفی سلامت روان مرتبط هستن. ACEs شامل مواردی مثل سوءرفتار عاطفی، جسمی یا جنسی و همچنین مشکلاتی در خانواده مثل خشونت خانگی، طلاق والدین یا زندانی شدن اعضای خانواده میشه.
با وجود پیوند شناخته شده بین تروماهای اولیه و ناراحتی های روانی عمومی، مطالعات کمتری به طور خاص بررسی کردن که این اتفاقات چطور روی علائم ADHD در دانشجوها تاثیر میذاره. همچنین کمبودی در تحقیقات مربوط به عوامل حمایتی درونی که ممکنه اثر این تجربه ها رو خنثی کنن، وجود داره. نویسنده های این مطالعه هدفشون این بود که با بررسی مکانیسم های روانشناختی که سختی های اولیه رو به علائم ADHD در بزرگسالی وصل می کنه، این شکاف رو پر کنن.
محقق ها به طور خاص دنبال درک نقش تنظیم هیجان و شفقت به خود بودن. تنظیم هیجان به فرآیندهایی گفته میشه که افراد از طریق اونا روی احساساتشون و نحوه تجربه و ابراز اون ها تاثیر میذارن؛ فرآیندی که حتی در بهبود عاطفی از جدایی پس از بحران های زندگی نیز نقش حیاتی ایفا می کند. شفقت به خود هم یعنی برخورد با خود با مهربانی و درک بالا در زمان های سخت، به جای واکنش های تند و قضاوت گرانه نسبت به خود. این رویکرد می تواند کلید کاهش علائم ADHD با خود دلسوزی باشد.
این مطالعه در ترکیه انجام شده؛ جایی که فرهنگ فرزندپروری سنتی و ساختارهای خانوادگی ممکنه روی نحوه پردازش تجربه های ناگوار تاثیر بذاره. تیم تحقیق 442 فرد جوون رو از یه دانشگاه دولتی جذب کردن. سن شرکت کننده ها بین 18 تا 29 سال بود و میانگین سنی شون هم حدود 20 سال بود.
بیشتر شرکت کننده ها خانم بودن (67.4 درصد) و آقایان 32.6 درصد گروه رو تشکیل می دادن. محقق ها داده ها رو با استفاده از یه ابزار نظرسنجی آنلاین جمع آوری کردن. به شرکت کننده ها در مورد حقوقشون اطلاع رسانی شد و اونا قبل از تکمیل مجموعه ای از پرسشنامه های روانشناسی معتبر، رضایت خودشون رو اعلام کردن.
برای سنجش مشکلات اولیه زندگی، محقق ها از چک لیست تجربه های ناگوار دوران کودکی استفاده کردن. این ابزار 10 موردی از شرکت کننده ها می خواد بگن که آیا قبل از سن 18 سالگی، انواع خاصی از سوءرفتار یا مشکلات خانوادگی رو تجربه کردن یا نه. پاسخ ها به صورت ساده (بله یا خیر) ثبت شد.
علائم فعلی ADHD با استفاده از مقیاس خودگزارشی ADHD بزرگسالان (ASRS-v1.1) اندازه گیری شد. این پرسشنامه 18 سوالی، علائم تجربه شده در 6 ماه گذشته رو بررسی می کنه و شامل دو زیرمقیاس برای بی توجهی و بیش فعالی-تکانشگری هست.
محقق ها تنظیم هیجان رو با فرم کوتاه پرسشنامه تنظیم هیجان سنجیدن. این مقیاس اندازه گیری می کنه که افراد چقدر از استراتژی هایی مثل ارزیابی مجدد شناختی یا سرکوب بیانگر برای مدیریت احساساتشون استفاده می کنن. در این مطالعه، نویسنده ها روی توانایی عمومی برای مدیریت موثر تجربه های عاطفی تمرکز کردن.
شفقت به خود هم با فرم کوتاه مقیاس شفقت به خود اندازه گیری شد. این ابزار 12 موردی می سنجه که افراد در موقعیت های درد یا شکست چقدر با خودشون مهربون و دلسوز هستن. این مقیاس شامل عناصری مثل مهربانی با خود، انسانیت مشترک و ذهن آگاهی میشه.
نتایج نشون داد که تجربه های ناگوار دوران کودکی بین شرکت کننده ها شایع بوده. حدود 76 درصد دانشجوها گزارش کردن که حداقل یک اتفاق ناگوار رو تجربه کردن. حدود 27 درصد از نمونه آماری هم چهار مورد یا بیشتر از این تجربه ها رو داشتن.
تحلیل های آماری روابط واضحی رو بین متغیرها نشون داد. دانشجوهایی که تعداد بیشتری از تجربه های ناگوار دوران کودکی رو گزارش کرده بودن، سطح کمتری از شفقت به خود رو داشتن. این دانشجوها همچنین سطح پایین تری از تنظیم هیجان رو نشون دادن.
نقش شفقت به خود در کاهش علائم ADHD با خود دلسوزی
داده ها از مدلی حمایت کردن که در اون تجربه های ناگوار دوران کودکی منجر به شفقت به خودِ کمتر میشه. این کمبود شفقت به خود، مشکلات در تنظیم هیجان رو پیش بینی می کنه و در نهایت، تنظیم هیجانِ ضعیف باعث افزایش شدت علائم ADHD میشه.
به نظر می رسه شفقت به خود نقش واسطه ای ایفا می کنه. تحلیل ها نشون داد که شفقت به خود تاثیر غیرمستقیمی روی رابطه بین ACEs و تنظیم هیجان داره. همچنین تاثیر غیرمستقیمی روی ارتباط بین ACEs و علائم ADHD داشت.
این مطالعه نشون داد که تنظیم هیجان واسطه رابطه بین شفقت به خود و علائم ADHD هست و کاهش علائم ADHD با خود دلسوزی از طریق بهبود توانایی فرد در مدیریت احساساتش صورت می گیرد. همه این متغیرها در کنار هم 22 درصد از تغییرات علائم نقص توجه و 16 درصد از تغییرات علائم بیش فعالی-تکانشگری رو توضیح دادن.
این یافته ها نشون میدن افرادی که سطح بالایی از شفقت به خود دارن، بهتر می تونن تجربه های ناگوار رو به شکل سازنده ای پردازش کنن. اونا کمتر درگیر خودانتقادی یا احساس شرم میشن. این نگرش مثبت به خود به نظر می رسه باعث کنترل عاطفی بهتر میشه که در نتیجه به کاهش علائم ADHD با خود دلسوزی کمک می کند.
نویسنده ها اشاره کردن که استراتژی های سازگارانه تنظیم هیجان به عنوان عوامل محافظتی عمل می کنن. وقتی افراد بتونن به جای سرکوب احساساتشون، موقعیت های استرس زا رو بازنگری کنن، ممکنه تکانشگری کمتر و تمرکز بهتری رو تجربه کنن. مختل شدن این مهارت ها به خاطر تروماهای اولیه، به نظر می رسه یه مسیر کلیدی برای بروز علائم ADHD باشه.
محدودیت هایی هم در این مطالعه وجود داره که باید در نظر گرفته بشه. تحقیق بر اساس داده های خودگزارشی بود که ممکنه با خطای حافظه یا تمایل به خوب جلوه دادنِ خود همراه باشه. ممکنه شرکت کننده ها اتفاقات کودکی رو دقیق به یاد نیاورده باشن یا در گزارش کردنشون تردید داشتن.
مطالعه از طراحی مقطعی استفاده کرده، یعنی داده ها در یک زمان مشخص جمع آوری شدن. این موضوع باعث میشه محقق ها نتونن روابط علت و معلولی قطعی رو تعیین کنن. ممکنه رابطه بین این متغیرها در جهت های متفاوتی نسبت به فرضیه ها عمل کنه.
نمونه آماری فقط شامل دانشجوهای دانشگاهی در ترکیه بود. این ویژگی باعث میشه نتایج رو نشه به بقیه گروه ها مثل بزرگسالان مسن تر، کسایی که دانشگاه نرفتن یا افرادی با پیشینه های فرهنگی متفاوت تعمیم داد. علاوه بر این، علائم شرکت کننده ها غربالگری شده بود اما تشخیص بالینی ADHD توسط محقق ها انجام نشده بود.
نویسنده ها همچنین به همپوشانی احتمالی بین ADHD و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) اشاره کردن. افراد مبتلا به PTSD اغلب گوش به زنگی بیش از حد و افکار مزاحمی دارن که می تونه شبیه بی توجهی در ADHD باشه. برای متخصص ها مهمه که بین بی توجهی مربوط به تروما و نقص های توجهِ رشدی-عصبی تفاوت قائل بشن.
تحقیقات آینده باید از طراحی های طولی استفاده کنن تا این متغیرها رو در طول زمان دنبال کنن. این کار کمک می کنه شفاف بشه که چطور سختی های اولیه روی رشد این علائم در طول دوران جوانی تاثیر میذاره. گنجوندن نمونه های بالینی با تشخیص رسمی ADHD هم می تونه اعتبار یافته ها رو بیشتر کنه.
با وجود این محدودیت ها، مطالعه پیامدهای مهمی برای حمایت های سلامت روان داره. نتایج نشون میده مداخله هایی که هدفشون افزایش شفقت به خود هست، می تونه برای دانشجوهایی که علائم ADHD دارن، به خصوص اونایی که سابقه تروما دارن، مفید باشه. آموزش مهربانی با خود به دانشجوها برای کاهش علائم ADHD با خود دلسوزی ممکنه تنظیم هیجان و توجه اون ها رو بهبود ببخشه.
نتیجه گیری؛ اهمیت خود دلسوزی برای کاهش علائم ADHD
این مطالعه با عنوان «تجربه های ناگوار دوران کودکی و ADHD در دانشجویان: بررسی نقش تنظیم هیجان و شفقت به خود» توسط فکریه ادا کاراچول (Fikriye Eda Karaçul) و گوکمن ارسلان (Gökmen Arslan) نوشته شده است.
در نهایت، درک عمیق تر رابطه بین تروماهای کودکی و عملکردهای ذهنی در بزرگسالی می تواند به توسعه روش های درمانی انسانی تر کمک کند. تاکید بر شفقت به خود به عنوان یک مهارت اکتسابی، نه تنها به بهبود علائم کمک می کند، بلکه کیفیت زندگی افراد درگیر با این چالش ها را نیز به طرز معناداری ارتقا می دهد.
Adverse childhood experiences linked to increased ADHD symptoms in college students
